Καρκίνος Στομάχου
Ο καρκίνος του στομάχου ή γαστρικός καρκίνος, είναι ο καρκίνος που αναπτύσσεται από την εσωτερική επένδυση του στομάχου, δηλαδή από το βλεννογόνο. Αποτελεί στον δυτικό κόσμο, στους άνδρες την Πέμπτη και στις γυναίκες την έκτη αιτία θανάτου, με μειούμενα ωστόσο ποσοστά την τελευταία δεκαετία. Στην Κίνα, την Ιαπωνία, τη Φινλανδία και τη Νοτίο Αμερική είναι πολύ συχνότερος.
Αίτια καρκίνου στομάχου
Η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική και συνίσταται σε συνδυασμό περιβαλλοντικών και ατομικών παραγόντων
- Λοίμωξη με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού Helicobacter pylori)
- Ηλικία (πιο συχνό σε μεγαλύτερες ηλικίες)
- Κατανάλωση Αλκοόλ
- Κάπνισμα
- Διατροφή πλούσια σε νιτρώδη, καυτερά κτλ
- Κληρονομική προδιάθεση
- Αναιμία
- Παχυσαρκία
Είδη καρκίνων – εντόπιση
Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του στομάχου είναι γαστρικά αδενοκαρκινώματα. Σπανιότερα αναπτύσσονται στον στόμαχο όγκοι όπως το λέμφωμα και μεσεγχυματικοί όγκοι.
Ιστολογικά διακρίνονται δύο κύριοι τύποι αδενοκαρκινωματών (κατά Lauren): τα εντερικού τύπου και τα διάχυτου τύπου ενώ υπάρχουν και κάποιες ενδιάμεσες μορφές. Ανάλογα με την εντόπιση του όγκου έχουμε τους όγκους του άντρου, τους όγκους του σώματος και του θόλου καθώς και τους όγκους κάτωθεν της καρδιοοισοφαγικής συμβολής (AEG III)
Ο καρκίνος του στόμαχου δυστυχώς δίνει γρήγορα μεταστάσεις είτε διηθώντας τα γειτονικά όργανα είτε μέσω των λεμφαδένων και του αίματος προκαλώντας έτσι απομακρυσμένες μεταστάσεις. Ένα χαρακτηριστικό της νόσου αποτελούν οι, σχετικά γρήγορες στην εμφάνιση, περιτοναϊκές μεταστάσεις
Κλινική εικόνα – Διάγνωση
Η συμπτωματολογία του καρκίνου του στομάχου είναι μη χαρακτηριστική. Συχνά η εμφάνιση των συμπτωμάτων συνοδεύει μια προχωρημένη νόσο. Ωστόσο περιγράφονται η ανορεξία και απώλεια βάρους, ένα άτυπο κοιλιακό άλγος, επαναλαμβανόμενοι έμετοι και αιμορραγία από τον στόμαχο που μπορεί να εμφανιστεί με μέλαινες κενώσεις (αίμα στα κόπρανα) ή πιο σπάνια με αιματέμεση.
Η διάγνωση του καρκίνου του στομάχου γίνεται με βιοψία κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης.
Εφόσον επιβεβαιωθεί η διάγνωση από την παθολογοανατομική εξέταση ακολουθεί μία σειρά εξετάσεων που οδηγεί στην σταδιοποίηση της νόσου, η οποία με την σειρά της παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπισή της. Έτσι θα ακολουθήσει το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα που θα μας δώσει στοιχεία όπως το βάθος διήθησης του όγκου στο τοίχωμα του στομάχου καθώς και την ύπαρξη ή όχι διηθημένων λεμφαδένων. Στην συνέχεια ακολουθεί η αξονική τομογραφία κοιλίας και θώρακα για τον αποκλεισμό των μεταστάσεων και σε περίπτωση που υπάρχει υποψία περιτοναϊκής κακοήθειας είναι δυνατή η διερευνητική λαπαροσκόπηση. Κοινώς ελέγχεται όλη η περιοχή της κοιλίας με μία κάμερα (λαπαροσκόπιο) για να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί ή κακοήθεια.
Σταδιοποίηση του καρκίνου του στομάχου
Διεθνώς χρησιμοποιείται το σύστημα ΤΝΜ για την σταδιοποίηση του στομάχου. Έτσι ο καρκίνος σταδιοποιείται με βάση το βαθμό διήθησης του τοιχώματος και των επιχώριων λεμφαδένων όπως και από την ύπαρξη ή μη απομακρυσμένων μεταστάσεων.
Θεραπεία
Ο καρκίνος του στομάχου είναι δύσκολο να θεραπευθεί αν δεν βρεθεί σε πρώιμο στάδιο (πριν αρχίσει να εξαπλώνεται). Ειδικότερα στα πολύ πρώιμα στάδια είναι δυνατή η εξαίρεση όλου καρκίνου ενδοσκοπικά κατά την διάρκεια μιας γαστροσκόπησης χωρίς να χρειαστεί κάποια χειρουργική επέμβαση ή η χορήγηση χημειοθεραπείας. Δυστυχώς, επειδή ο πρώιμος καρκίνος του στομάχου προκαλεί λίγα συμπτώματα, η ασθένεια συνήθως είναι προχωρημένη, όταν γίνεται η διάγνωση.
Η θεραπεία για τον καρκίνο του στομάχου μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, ή και ακτινοθεραπεία και εξαρτάται από το στάδιο της νόσου όταν γίνει η διάγνωση. Έτσι όπως αναφέρθηκε στα πολύ πρώιμα στάδια (Τ1 low risk) γίνεται προσπάθεια εξαίρεσης του όγκου με την γαστροσκόπηση από έμπειρους γαστρεντερολόγους. Στο επόμενο επίπεδο (Τ1 high risk και Τ2 χωρίς ύποπτους λεμφαδένες) συστήνεται πρωτίστως η χειρουργική επέμβαση. Σε περίπτωση όμως που οι λεμφαδένες είναι διηθημένοι ή ο όγκος είναι μεγαλύτερος οφείλει να ακολουθήσει μια προεγχειρητική χημειοθεραπεία και στην συνέχεια εφόσον μειωθεί ο όγκος (4-6 εβδομάδες μετά την χημειοθεραπεία) γίνεται η επέμβαση. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν μεταστάσεις, και εφόσον αυτές δεν γίνεται να αφαιρεθούν υπάρχουν μόνο παρηγορητικές θεραπείες.
Χειρουργική θεραπεία για το καρκίνο του στομάχου
Η μέθοδος εκλογής στην χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου είναι η γαστρεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό και η αποκατάσταση της συνέχειας του γαστρεντερικού σωλήνα με την μέθοδο Roux -en – Y
Σε όγκους που βρίσκονται στο άντρο του στομάχου μπορεί να γίνει και υφολική γαστρεκτομή, διατηρώντας έτσι ένα τμήμα του θόλου του στομάχου.
Σε κάθε περίπτωση καθοριστικής σημασίας αποτελεί ο σωστός λεμφαδενικός καθαρισμός. Όπως φαίνεται και στο σχήμα πρέπει να αφαιρεθούν όλοι οι γειτονικοί του στομάχου λεμφαδένες (με πράσινο και κόκκινο χρώμα – Διαμερίσματα D1 και D2)
Στον ασιατική-ιαπωνική επιστημονική κοινότητα έχει επικρατήσει ακόμη πιο επιθετική προσέγγιση με αφαίρεση ακόμη περισσοτέρων λεμφαδένων (δίπλα από την αορτή, στο πάγκρεας κτλ – Διαμέρισμα D3)
Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι 7-10 ημέρες, οι ασθενείς κινητοποιούνται από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα και σιτίζονται με ελαφρά δίαιτα μόλις λειτουργήσει το έντερο. Υψίστης σημασίας αποτελεί η εκπαίδευση των ασθενών στα μικρά και συχνά γεύματα καθώς και η παρεντερική υποκατάσταση πολλών βιταμινών και ιχνοστοιχείων.