Κύστη κόκκυγος

Κύστη κόκκυγος (Τριχοφωλεακό συρίγγιο)

Αποτελεί όπως λέει και το όνομά της μια κύστη στην περιοχή του κόκκυγα (ουρά). Εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες νεαρής ηλικίας με πολλές τρίχες. Τα καθιστικά επαγγέλματα (σαν παράδειγμα οι οδηγοί και οι δουλειές γραφείου) μπορεί να επιδεινώσουν την πάθηση. Μπορεί όμως να εμφανισθεί και σε άλλα άτομα. Η κύστη στον κόκκυγα έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα περιεδρικά συρίγγια. Χαρακτηριστικό της κύστης κόκκυγος είναι ότι περιέχει τρίχες. Πολλές φορές η αφαίρεση των τριχών μπορεί από μόνη της να θεραπεύσει την κύστη

Προέλευση και παθολογία

Η προέλευση της κύστης κόκκυγος δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά η πλειοψηφία της ιατρικής κοινότητας συμφωνεί με την αποδεκτή θεωρία, η οποία μπορεί να συνοψιστεί ως:

• Ορμόνες
• Τρίχες
• Τριβή
• Μόλυνση

Οι σεξουαλικές ορμόνες που παράγονται για πρώτη φορά κατά την εφηβεία είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τους αδένες, και συμπίπτει με την πρώτη εμφάνιση της κύστης κόκκυγος. Η κύστη σχετίζεται με ορατά κοιλώματα στη μέση γραμμή της γενέθλιας σχισμής, τα οποία παρουσιάζουν εμφάνιση των διευρυμένων θυλακίων των τριχών. Η διεύρυνση πιστεύεται ότι συμβαίνει λόγω του τεντώματος των θυλακίων ανοιγμάτων που προκαλούνται από το βάρος των γλουτών.

Επειδή μέσα στην κύστη κόκκυγα ανευρίσκονται συχνά τρίχες, πιστεύεται ότι προκαλείται από την διείσδυση τριχών μέσα στο δέρμα. Η μέση γραμμή του γλουτού είναι πολύ λεπτή και σχίζεται εύκολα από τις πλάγιες δυνάμεις που είναι μεγαλύτερες σε παχύσαρκους.

Ως αποτέλεσμα διεισδύουν ευκολότερα οι τρίχες και προκαλείται φλεγμονή. Υπάρχει και η άποψη ότι πρόκειται για τρίχες που έχουν παγιδευτεί μέσα στο δέρμα από την παιδική ή εμβρυική ηλικία.

Διάγνωση, Κλινική εικόνα

Μία κύστη κόκκυγος μπορεί να μην παρουσιάζει καθόλου συμπτώματα για κάποιο χρονικό διάστημα πριν από την εμφάνιση. Η πλειονότητα των ασθενών παρουσιάζεται στο γιατρό μόνο με την εμφάνιση συμπτωμάτων, που οφείλονται στην ανάπτυξη αποστήματος (οίδημα, πόνο). Περιστασιακά μπορεί να ανακαλυφθεί από τον ασθενή ένα ανώδυνο εξόγκωμα ή πρήξιμο κατά το πλύσιμο, ή τα χαρακτηριστικά κοιλώματα μπορεί να βρεθούν κατά τη διάρκεια μιας συνήθους φυσικής εξέτασης. Ανάλογα την συχνότητα και βαρύτητα των συμπτωμάτων έχουμε την εξής σταδιοποίηση

Οξύ απόστημα

Ο ασθενής παρατηρεί αυξανόμενη δυσφορία και πρήξιμο για αρκετές ημέρες και ο πόνος μπορεί να είναι σοβαρός κατά τη στιγμή της εμφάνισης της κύστης του κόκκυγος. Κατά την εξέταση υπάρχει ένα επώδυνο οίδημα στη μέση γραμμή του γενέθλιου σχισίματος με υπερκείμενη ερυθρότητα. Η περιοχή είναι εξαιρετικά επώδυνη στην αφή και συχνά απλώς η κίνηση διαχωρισμού των γλουτών για να εξεταστεί η περιοχή είναι μη ανεκτή για τον ασθενή.

Χρόνια νόσος – «κρύο απόστημα»

Είναι σύνηθες για τους ασθενείς να παρουσιάζουν χρόνιο πόνο και εκκρίσεις, συχνά με ιστορικό έως δύο ετών. Κατά την εξέταση, ή περιστασιακά, μπορεί να παρατηρηθούν πολλαπλές κύστες ενώ τούφες τριχών ή άλλα υπολείμματα, όπως ίνες ρούχων, είναι επίσης συχνά ορατά.

Αντιμετώπιση και Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα θα εξαρτηθεί από τη φύση της κύστης, από την οξύτητα των συμπτωμάτων καθώς και από τη στάση και τις επιθυμίες του ενδιαφερόμενου ατόμου.

Ασυμπτωματικές κύστεις κόκκυγα

Για τους ασθενείς που είναι πραγματικά ασυμπτωματικοί, συνιστάται η σχολαστική αποτρίχωση και τοπική υγιεινή. Δεν είναι γνωστό ποιο ποσοστό αυτών που είναι ασυμπτωματικοί αναπτύσσουν συμπτωματική νόσο. Ωστόσο, οι κίνδυνοι και η ταλαιπωρία της επιλογής χειρουργικής θεραπείας της κύστης για τους περισσότερους από αυτούς τους ασθενείς θα ήταν απαράδεκτοι και πιθανώς υπερτερούν του πιθανού οφέλους της αποφυγής μελλοντικού σχηματισμού αποστημάτων. Ως εκ τούτου, δεν συνιστάται χειρουργική θεραπεία της κύστης; του κόκκυγος σε αυτήν την ομάδα.

Οξύ απόστημα

Για το οξύ απόστημα η θεραπεία είναι η παροχέτευση του αποστήματος με μία μικρή τομή στο σημείο του κλυδασμού. Ακολουθεί μία περίοδος τοπικής περιποίησης του τραύματος (πλύσεις και αλλαγές) και στην συνέχεια εφόσον υποχωρήσουν τα συμπτώματα της οξείας φλεγμονής προγραμματίζεται η οριστική αντιμετώπιση.

Χειρουργική αφαίρεση

Ο αριθμός και η ποικιλία των δημοσιευμένων τεχνικών αποτελούν απόδειξη της πολυπλοκότητας της θεραπείας της κύστης κόκκυγος και του γεγονότος ότι καμία διαδικασία δεν είναι ανώτερη από κάθε άποψη. Η πλειονότητα των διαδικασιών μπορεί να ταξινομηθεί σε μία από τις τέσσερις παρακάτω κατηγορίες:

• Ευρεία εκτομή και επούλωση
• Εκτομή και άμεσο κλείσιμο
• Εκτομή με επανορθωτικές διαδικασίες.
• Pit Picking – Laser – Ραδιοσυχνότητες.
• Ενδοκοπική τεχνική (EPSiT)

Στην πρώτη τεχνική αφαιρείται χειρουργικά όλη η κύστη με τον περιβάλλοντα ιστό και το τραύμα αφήνεται ανοικτό να επουλωθεί κατά δεύτερο σκοπό. Έχει χαμηλά ποσοστά υποτροπής λόγω της ριζικής αφαίρεσης ωστόσο έχει μια μακρά περίοδο επούλωσης που ανάλογα τα τραύμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 8 εβδομάδες, καθιστώντας έτσι προβληματική την επάνοδο στην εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες.

Η δεύτερη τεχνική αποτελεί μία παραλλαγή της πρώτης με την διαφορά ότι το τραύμα συγκλείεται με ραφές, βελτιώνοντας θεαματικά τον χρόνο επούλωσης. Παρόλα αυτά έχει πολύ υψηλά ποσοστά μετεγχειρητικής λοίμωξης και διαπύησης του τραύματος καθώς και υψηλά ποσοστά υποτροπής.

Στις τεχνικές με επανορθωτικές διαδικασίες περιλαμβάνονται διάφορες πλαστικές επεμβάσεις όπως η πλαστική Limberg και η τεχνική του Καρυδάκη.

Περιλαμβάνονται επίσης διάφοροι τοπικοί προωθητικοί κρημνοί. Έχουν γενικά πολύ καλά αποτελέσματα, αποτελούν όμως εξειδικευμένου τύπου επεμβάσεις που επιβάλλουν την γενική νάρκωση και την παραμονή στο νοσοκομείο για κάποιες ημέρες μετά την επέμβαση, έχοντας ταυτόχρονα λόγω του τραύματος υψηλά ποσοστά μετεγχειρητικού πόνου.

Στη τεχνική Pit Picking μέσω μικρών τομών καταστρέφονται ο/οι συριγγώδεις πόροι (με υπεροξείδιο του υδρογόνου ή με Laser) αφού πρώτα γίνει χαρτογράφηση των συριγγίων και της κύστης και αφαιρεθούν ιστοί και τρίχες που αποφράσσουν τους πόρους. Η αιμόσταση γίνεται με εφαρμογή Laser και/ή ραδιοσυχνοτήτων. Στο τέλος οι πόροι παραμένουν ανοικτοί για να παροχετεύσουν τυχόν εκκρίματα

Γίνεται με χορήγηση τοπικής αναισθησίας, ενώ συνολικά η διαδικασία δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά, ανάλογα την περίπτωση. Δεν απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι του εντός της ίδιας ημέρας από την επέμβαση. Επίσης, ο μετεγχειρητικός πόνος είναι από ελάχιστος έως μηδαμινός.

Παραλλαγή της άνω μεθόδου αποτελεί η τεχνική EPSiT (Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment) στην οποία εισάγεται στον συριγγώδη πόρο ένα πολύ λεπτό άκαμπτο ενδοσκόπιο (fistuloscope) και η όλη διαδικασία καταστροφής του επιθήλιου των πόρων και της κύστης γίνεται υπό πρακτικά υπό άμεση όραση

Γενικά η θεραπεία της κύστεως κόκκυγα πρέπει να εξατομικεύεται και οι διάφορες τεχνικές να εφαρμόζονται ανάλογα με τα ευρήματα του κάθε ασθενούς. Πλέον όμως διαθέτει ο χειρουργός αρκετές ανώδυνες τεχνικές για να εξασφαλίσει το επιθυμητό αποτέλεσμα.